Arbowet en werkplekinrichting – Dit moet je weten

De Arbowet (Arbeidsomstandighedenwet) is een Nederlandse wet die regels bevat voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers te bevorderen. Een belangrijk onderdeel hiervan is werkplekinrichting.

Het primaire doel van de Arbowet is om een veilige en gezonde werkplek te creëren voor alle werknemers in Nederland. Als werknemer heb je het recht op bescherming tegen arbeidsrisico’s en moet jouw werkgever zorgen voor adequate preventieve maatregelen. Daarnaast wordt van jou ook verwacht dat je actief meewerkt aan het bevorderen van je eigen veiligheid en gezondheid en die van je collega’s. Deze wet dient als een kaderwet, wat inhoudt dat de specifieke invullingen en details verder worden uitgewerkt in aanvullende regelgeving zoals het Arbobesluit en de Arboregeling.

Als je werkzaam bent in een kantooromgeving, zijn er enkele belangrijke normen die specifiek gericht zijn op het creëren van een gezonde en veilige werkplek. Deze normen zijn opgesteld in het kader van de Arbowet en zorgen ervoor dat zowel werkgevers als werknemers weten waar ze aan toe zijn als het gaat om de inrichting van de kantoorruimte.

• NPR 1813:
  Deze Nederlandse norm biedt richtlijnen voor kantoormeubilair. Denk hierbij aan de ergonomie, afmetingen, en kwaliteit van bureaus en stoelen. Het doel is om fysieke klachten zoals rugpijn en RSI te voorkomen door een juiste houding en beweging te faciliteren. De Europese EN 1335 zegt iets over de veiligheid, duurzaamheid en ergonomie van kantoormeubelen, maar is minder specifiek dan de NPR 1813, die is meer gericht op Nederlanders.
• NEN 1824:
  Nederlandse norm specifiek gericht op ergonomische eisen voor de oppervlakte van kantoorwerkplekken. Dit gaat zowel over de ruimte die nodig is om efficiënt te werken als over voldoende bewegingsvrijheid en het bevorderen van contact met collega’s.
• NEN-EN-ISO 9241:
  Onderdeel van een internationale standaard die zich focust op de ergonomie van mens-systeeminteractie, met name deel 5 dat zich concentreert op werkplekontwerp. Dit deel behandelt alles van de opstelling van het meubilair tot aan de visuele en akoestische eigenschappen van de werkplek.

Het opvolgen van deze richtlijnen is nodig om te voldoen aan de Arbowet, die bedoeld is om veiligheid en gezondheid op de werkvloer te waarborgen en te verbeteren.

Hoewel het geen harde wetten zijn, dienen ze als stevige richtlijnen. Afwijkingen zijn mogelijk, maar moeten goed onderbouwd zijn om te garanderen dat de veiligheid en gezondheid op een andere manier wordt gewaarborgd. Door het toepassen van deze normen kan een werkgever aantonen dat er serieus en zorgvuldig wordt omgegaan met de arbeidsomstandigheden.

Het (her)inrichten van een kantoor volgens de Arbowet vereist specifieke aandacht voor het ontwerp en de ergonomie van de werkplek. Hieronder leg ik uit welke criteria van toepassing zijn op de bureaustoel, het bureau, en de algemene kantooromgeving volgens de huidige normen en richtlijnen.

De bureaustoel speelt een cruciale rol in het voorkomen van werkgerelateerde klachten. Volgens de NPR 1813 norm moet een bureaustoel aan de volgende Arbowet eisen voldoen:

• Zithoogte:
  Deze moet verstelbaar zijn tussen 41 en 55 cm om aan te sluiten bij de fysieke behoeften van verschillende gebruikers.
• Zitdiepte:
  Verstelbaar over minimaal 10 cm, wat helpt om de ondersteuning aan de bovenbenen te optimaliseren zonder dat het knellen veroorzaakt aan de achterkant van de knieën.
• Zitneig:
  De stoel moet in staat zijn om een neiging aan te nemen van -7° tot 3°, wat bijdraagt aan een betere zithouding en bloedcirculatie.
• Rugsteun:
  Moet verstelbaar zijn in hoogte en diepte zodat de rug goed ondersteund wordt, wat de kans op rugpijn vermindert.
• Armleggers:
  Deze moeten verstelbaar zijn in hoogte, breedte en diepte. Goed ingestelde armleggers ontlasten de nek en schouders en bevorderen een ergonomische zithouding.

Een goed bureau is essentieel voor een comfortabele werkhouding. De NPR 1813 geeft aan dat:

• Werkbladhoogte bij zit-sta bureaus:
  Moet instelbaar zijn tussen 65 en 130 cm om zowel zittend als staand werken te faciliteren.
• Vaste zithoogte bij zit-zit bureaus:
  Ligt tussen 74 en 76 cm, wat past bij de standaard bureaustoel hoogte.
• Dikte van het werkblad:
  Aan de aanzitzijde mag dit maximaal 5 cm zijn, waardoor de beenruimte niet wordt belemmerd. 50 cm vanaf de aanzitzijde mag de dikte maximaal 8 cm zijn.

NEN 1824 stelt de oppervlakte-eisen en ruimtelijke indeling voor efficiënte kantoorwerkplekken:

• Standaardoppervlakte:
  Minimaal 4 m² per werkplek als deze langer dan 2 uur per dag gebruikt wordt.
• Extra ruimte voor apparatuur:
  Toeslag van 1 m² voor een plat beeldscherm en 2 m² voor een werkplek met een CRT-beeldscherm.
• Minimale bewegingsruimte:
  Een doorgangsbreedte van minimaal 90 cm en voor looproutes 120 cm om een vrije doorloop te garanderen.
• Ruimte achter bureaus:
  Minstens 90 cm vrij ruimte achter het bureau tot aan een muur of obstakel; 120 cm als er een passage moet zijn.

Deze richtlijnen helpen bij het creëren van een veilige, comfortabele en productieve werkplek die voldoet aan wettelijke eisen en bijdraagt aan het welzijn van werknemers.
Of zie de tabel hieronder:

Ergonomie is de wetenschap die zich richt op het afstemmen van hulpmiddelen en omstandigheden op de eigenschappen van de mens, zodat mensen optimaal kunnen functioneren. Door de ergonomie van je werkplek te verbeteren, kun je blessures, spierverrekkingen en hoofdpijn op het werk voorkomen.

Ergonomie speelt een cruciale rol bij het creëren van een veilige, comfortabele en productieve werkomgeving. De principes van ergonomie helpen om werkgerelateerd letsel te voorkomen en de algemene tevredenheid en efficiëntie van medewerkers te vergroten.

• Veiligheid en gezondheid:
  Door ergonomische principes toe te passen, zoals het juist instellen van stoelen, bureaus en andere kantoorapparatuur, worden gezondheidsrisico’s geminimaliseerd.
• Comfort:
  Een ergonomisch ingerichte werkplek verhoogt het comfort, wat kan leiden tot een hogere werktevredenheid.
• Productiviteit:
  Een comfortabele medewerker is vaak een productievere medewerker. Ergonomisch design zorgt ervoor dat taken efficiënter en comfortabeler uitgevoerd kunnen worden.

Het toepassen van ergonomie op jouw werkplek is essentieel om de genoemde voordelen te realiseren. Hier zijn enkele praktische tips om je daarbij te helpen:

• Dynamisch werken:
  Overweeg het gebruik van een zit/sta bureau om afwisseling in postuur gedurende de dag te bevorderen. Dit helpt bij het verminderen van de belasting van bepaalde spiergroepen en vergroot tegelijkertijd de bloedcirculatie.
• Juiste instellingen:
  Zorg ervoor dat je bureaustoel, bureau en computerscherm correct zijn ingesteld. Je monitor moet op ooghoogte zijn en je stoel moet ondersteuning bieden aan je onderrug.
• Ergonomische hulpmiddelen:
  Maak gebruik van accessoires zoals een voetensteun, een ergonomisch toetsenbord of een documenthouder om je houding te verbeteren.
• Regelmatige pauzes:
  Het is belangrijk om regelmatig kleine pauzes te nemen. Even opstaan, stretchen of een korte wandeling maken kan al een groot verschil maken voor je lichamelijke en mentale gezondheid.

Onthoud dat een kleine investering in ergonomie kan leiden tot grote verbeteringen in gezondheid, comfort en productiviteit, waardoor het welzijn op de werkplek significant wordt verhoogd. Het is niet voldoende om te investeren in goede bureaustoelen; medewerkers moeten ook weten hoe ze deze correct instellen, anders blijft een gezonde werkhouding uit.

Volgens de Arbowet moeten werkplekken goed verlicht zijn door zowel natuurlijk als kunstmatig licht om de veiligheid en gezondheid van werknemers te garanderen. Hoewel daglicht niet wettelijk verplicht is, wordt het sterk aanbevolen vanwege de positieve effecten op welzijn en productiviteit. Werkgevers doen er goed aan om werkplekken in de buurt van ramen te situeren en te zorgen dat deze niet continu bedekt worden, om zo het risico op gezondheidsproblemen bij medewerkers die langere tijd zonder daglicht werken, te verminderen. Ben jij benieuwd of jouw kantoor op de juiste manier verlicht wordt? Neem hiervoor contact met onze specialisten op of lees onze blog over een goed verlichtingsplan voor je kantoor.

De Arbowet benadrukt dat de temperatuur op de werkplek comfortabel moet zijn en geen gezondheidsschade mag veroorzaken. Hoewel er geen strikte wettelijke maximumtemperaturen zijn, bestaan er richtlijnen die aanbevelen dat de temperatuur voor zittend kantoorwerk niet boven de 30 °C en voor licht fysiek werk niet boven de 28 °C uitkomt. Idealiter wordt een kantoortemperatuur tussen de 21 en 22 graden Celsius aangehouden. Uit onderzoek van het Lawrence Berkeley National Laboratory uit 2006 blijkt dat werknemers het meest productief zijn bij een temperatuur van ongeveer 22 graden. In de zomer mag de temperatuur variëren tussen de 23 en 28 graden.

Bij te hoge temperaturen moeten werkgevers maatregelen nemen zoals het aanbieden van extra pauzes en het verbeteren van de ventilatie. Werknemers hebben het recht om werk neer te leggen als de temperaturen een gezondheidsrisico vormen. Een goede luchtverversing is ook essentieel om een gezonde en veilige werkomgeving te onderhouden. Lees hier hoe je de luchtkwaliteit op kantoor kunt verbeteren!

Het meten van de voortgang en impact van duurzaamheidsmaatregelen op kantoor is belangrijk om te weten waar je verbeteringen kunt aanbrengen. We hebben even een stappenplan voor je opgezet om een goede meting te waarborgen:

• Stap 1. Gebruik KPI’s
  Zet meetbare doelen zoals het verminderen van energieverbruik en afvalproductie, evenals het efficiënter gebruik van waterbronnen, om duurzame praktijken binnen de organisatie te bevorderen en de ecologische voetafdruk te verkleinen. Door concrete doelstellingen te formuleren en regelmatig de voortgang te evalueren, kan de organisatie haar duurzaamheidsinspanningen effectief beheren en verbeteren.
• Stap 2. Monitor veranderingen
  Maak gebruik van software of digitale dashboards om gegevens real-time te monitoren, waardoor je direct inzicht krijgt in belangrijke prestatie-indicatoren zoals energieverbruik, afvalproductie en waterverbruik. Hierdoor kun je snel reageren op veranderingen, trends identificeren en doelstellingen voor duurzaamheid effectief beheren.
• Stap 3. Feedback loop
  Verzamel periodiek feedback van medewerkers om inzicht te krijgen in welke duurzaamheidsinitiatieven effectief zijn en waar verbeteringen nodig zijn. Door een open dialoog te bevorderen, kunnen organisaties hun duurzaamheidsinspanningen aanpassen en optimaliseren op basis van de behoeften en ervaringen van hun team.
• Stap 4. Maak rapportages
  Stel periodiek rapporten op om de voortgang van duurzaamheidsinitiatieven te documenteren en deel deze met alle belanghebbenden binnen de organisatie. Door transparantie te bevorderen en resultaten te delen, kunnen betrokkenen gemotiveerd blijven en gezamenlijk werken aan het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen.

Om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving op kantoor, is het belangrijk om te voldoen aan de Arbowet. Deze wet verplicht werkgevers om een veilige werkplek te garanderen en geeft specifieke richtlijnen hoe dit te bewerkstelligen.

• Voorlichting en werkinstructies:
  Als werkgever ben je verplicht om duidelijke voorlichting en werkinstructies te geven over veilig gedrag en het correcte gebruik van middelen op de werkplek. Zorg ervoor dat al je medewerkers op de hoogte zijn van deze instructies en begrijpen wat er van hen verwacht wordt.
• Onderhoud en keuring van apparatuur:
  Regelmatig onderhoud en keuring van de apparatuur en middelen op kantoor zijn cruciaal. Dit draagt bij aan de veiligheid van medewerkers en verlengt bovendien de gebruiksduur van de apparatuur.
• Bescherming tegen arbeidsrisico’s:
  Werknemers moeten beschermd worden tegen diverse arbeidsrisico’s, zoals blootstelling aan gevaarlijke stoffen en onveilige verlichting of geluidsniveaus. Identificeer deze risico’s en neem passende maatregelen om ze te mitigeren.
• Samenspraak en arbobeleid:
  Het opstellen van een arbobeleid dient in samenspraak met de werknemers te gebeuren. Dit zorgt voor draagvlak en betrokkenheid, wat de naleving van het beleid ten goede komt.
• Eigen verantwoordelijkheid van werknemers:
  Werknemers hebben ook een eigen verantwoordelijkheid om veilig te werken. Zorg ervoor dat zij zich bewust zijn van deze verantwoordelijkheid en de aangereikte instructies altijd volgen.

Door als werkgever en werknemers samen te werken en de richtlijnen van de Arbowet serieus te nemen, kan een veilige en gezonde werkomgeving op kantoor worden gegarandeerd. Deze gezamenlijke inzet versterkt zowel de veiligheid als het welzijn binnen de organisatie.

Het opstellen van een effectief arbobeleid is belangrijk voor elke organisatie die haar medewerkers een veilige en gezonde werkomgeving wil bieden. Hier zijn enkele stappen die je kunt volgen om dit te bereiken:

• Aanwijzen van een preventiemedewerker:
  Begin met het aanstellen van een preventiemedewerker binnen je bedrijf. Deze persoon speelt een sleutelrol in het bevorderen van de veiligheid op de werkplek. Hij of zij ondersteunt bij het opstellen van het arbobeleid en ziet er bovendien op toe dat dit regelmatig wordt geëvalueerd, zodat het beleid actueel blijft.
• Uitvoeren van een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E):
  Het is wettelijk verplicht elke vier jaar een RI&E uit te voeren. Deze inventarisatie helpt je de specifieke risico’s binnen jouw organisatie te identificeren. Aan de hand van de RI&E stel je een plan van aanpak op om deze risico’s te mitigeren.
• Afsluiten van een basiscontract met een arbodienst:
  Zorg ervoor dat je een contract hebt met een gecertificeerde arbodienst. Deze ondersteuning speelt een belangrijke rol bij het opstellen van het arbobeleid en de RI&E, en biedt daarnaast waardevol advies en begeleiding bij ziekteverzuim en re-integratie.
• Opstellen en uitvoeren van de arbobeleidscyclus:
  Arbobeleid is geen eenmalige actie, maar een continu proces. Gebruik de PDCA-cyclus (plan, do, check, act) om het beleid regelmatig te evalueren en te verbeteren. Dit zorgt ervoor dat het beleid effectief blijft en je snel kunt inspelen op nieuwe ontwikkelingen of veranderende omstandigheden.
• Vastleggen van afspraken in een arbocatalogus:
  Leg de gemaakte afspraken over veilige en gezonde werkpraktijken vast in een arbocatalogus. Deze catalogus dient als een praktische leidraad voor zowel werkgevers als werknemers binnen de specifieke sector of branche.
• Naleven en handhaven van het arbobeleid:
  Het is van belang dat het arbobeleid niet slechts formeel wordt vastgelegd, maar ook echt in de praktijk wordt nageleefd. Regelmatige inspecties door de Nederlandse Arbeidsinspectie helpen om naleving van de regels te garanderen en bieden een veiligheidsnet voor zowel werknemers als werkgevers.

Door deze stappen te volgen, draag je bij aan een veiligere en gezondere werkplek, wat leidt tot meer motivatie en productiviteit van de werknemers en helpt schadeclaims voorkomen.

Veel Nederlandse bedrijven, vooral de kleinere, worstelen met het naleven van Arboregelgeving. Dit komt vaak door onduidelijkheid in de regels en beperkte middelen voor implementatie. Daarnaast zorgt de interactie tussen Arboverplichtingen en privacywetgeving voor extra complexiteit, vooral bij re-integratie van werknemers.
Er bestaat ook een gemengd beeld over de impact van administratieve lasten op de naleving van deze regelgeving. Terwijl sommige bedrijven moeite hebben met de complexiteit, legt de Nederlandse Arbeidsinspectie ook boetes op bij niet-naleving, wat het belang van correcte implementatie onderstreept.
Wanneer PLENE Kantoorinrichting jouw projectinrichting oppakt, voldoet deze volledig aan de Arbo regelgeving met betrekking tot de werkplekinricting.

• https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/arbeidsplaatsen/kantoorwerkplekken
• https://www.euronorm.net/content/template2.php?itemID=423
• https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/ergonomie
• https://www.arboned.nl/wat-u-moet-weten/arbeidsrisico-s-verminderen/klimaat
• https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/kou/arbowet
• https://www.arboned.nl/wat-u-moet-weten/arbeidsrisico-s-verminderen/verlichting
• https://www.arbo-online.nl/24780/normen-voor-licht-en-verlichting
• https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/licht/vraag-en-antwoord/welke-verplichtingen-hebben-werkgevers-als-het-om-verlichting-gaat
• https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/themas/veiligheid-op-het-werk
• https://www.arboned.nl/nieuws/praktische-gids-veiligheid-en-gezondheid-op-het-werk-is-een-zaak-van-iedereen
• https://www.arboned.nl/nieuws/werelddag-voor-veiligheid-en-gezondheid-op-het-werk
• https://www.arboportaal.nl/campagnes/actieteam-goed-gezond-werken/de-basisbehoeften-van-elke-werknemer
• https://www.arbocatalogushbo.nl/over-de-arbocatalogus/veelgestelde-vragen/
• https://www.arbopodium.nl/arbo-index/arbowetgeving-en-beleid/arbo-wet-en-regelgeving/
• https://research.vu.nl/files/2319097/Invloeden%20op%20regelnaleving%20door%20bedrijven.pdf
• https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/arbobeleid
• https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/arbeidsomstandigheden/vraag-en-antwoord/waar-moet-mijn-werkgever-voor-zorgen-volgens-de-arbowet
• https://www.arbo-online.nl/29023/nieuwe-regelgeving-rond-arbo-en-milieu-in-2024https://www.arbo-online.nl/29770/dit-gaat-de-arbeidsinspectie-doen-in-2024